Plantun de Prouvènço

Pèr coumpara dos planto d'encò nostre

Ervilia sylvatica & Prunus brigantina

fotò
fotò
Vesso(-de-fourèst)

Ervilia sylvatica

Fabaceae Leguminosae

Nom en français : Vesce des bois.

Descripcioun :
Aquelo grando vesso, dóu gènre Ervilia, se vèi dins lis Aup fin qu'en Savoìo. Trachis dins lis óuriero de bos e li melounié. Li vesso d'aquéu gènre pulèu nouvèu se destrìon dóu gènre Vicia emé mai 5 parèu de fuioun i fueio, uno dóusso de mens de 6 grano e mai enca. Aquelo, emé si flour blanco raiado de vióulet se recounèis eisadamen.

Usanço :
Ramenten qu'èi pas counseia de manja de grano de vesso, que soun empouisounanto e dounon uno malautié néuroulougico, lou latirisme (presènci d'ODAP).

Port : Grando erbo
Taio : 80 à 200 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an

Gènre : Ervilia
Famiho : Fabaceae
Famiho classico : Leguminosae

Ordre : Fabales

Coulour de la flour : Vióuleto
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 11 à 14 mm
Flourido : Printèms - Estiéu

Sòu : Si (Ca)
Autour basso e auto : 700 à 2200 m
Aparado : Noun
Mai à juliet

Liò : Melounié - Bos clar - Óuriero de bos
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Éuropenco-Ouèst-asiatico
Ref. sc. : Ervilia sylvatica (L.) Schur, 1853 (= Vicia sylvatica L., 1753 )

fotò
fotò
Afatoulié

Prunus brigantina

Rosaceae

Àutri noum : Afatounié, Afatourié, Afàtou.

Nom en français : Prunier de Briançon.

Descripcioun :
L'afatoulié se recounèis l'estiéu à si afàtous (abrignoun, afatoun) verd pièi jaune. Flouris au printèms emé de pichòti flour blanco d'ounte sorton de lònguis estamino. Li fueio, que sèmblon à li de l'ambricoutié vènon bèn à l'après.

Usanço :
Se fai de counfituro emé lis afàtous (emé proun de sucre !), e d'òli de marmoto emé lis amandoun (meseioun). Fau aperaqui 10 000 amandoun pèr n'en faire un litre. J.-R. Fortoul, op.cit., ramento que lis afàtous èron descalagna dóu tèms di lòngui vihado. L'òli èi bon pèr la cousino e pèr sougna li macaduro e lou mau d'os. Se metié un tros de pan dins la sartan pèr leva la forto óudour de l'òli : "Lou pan surbiò lou gros dal fouort de l'óli, l'amarun". Lou darrié moulin s'arestè de vira en 1923 à Suzo (CN).

Port : Aubre
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo

Gènre : Prunus
Famiho : Rosaceae


Ordre : Rosales

Coulour de la flour : Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms

Sòu : Ca
Autour basso e auto : Pancaro entresigna
Aparado : Noun

Liò : Sebisso - Prado
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Pancaro entresigna
Ref. sc. : Prunus brigantina Vill., 1786

Partisoun en Prouvènço : CCC à C : mai o mens coumuno ; R à RRR : pulèu o forço raro ; "ges" dins aquéu relarg.
fotò Rose Plano Auto Basso Safrouso Preaupenco Marino Aup
ges
ges
ges
ges
ges
RR
C
CC

Ervilia sylvatica & Prunus brigantina

ges
ges
ges
ges
ges
ges
RR
C

Coumpara Vesso(-de-fourèst) emé uno autro planto

fotò

Coumpara Afatoulié emé uno autro planto

fotò